فرسودگی تجهیزات تهدید بزرگی برای امنیت انرژی کشور است

نرسی قربان، کارشناس حوزه انرژی، در گفتگو با شرایط فعلی با آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی «نفت ما» بیان کرد: امروزه برخی کارشناسان معتقدند نوسازی تجهیزات صنعت نفت کشور کمتر از افزایش تولید اهمیت دارد که به نظر من، چنین دیدگاهی درست نیست. در واقع زمانی که قصد افزایش تولید داریم، طبیعتاً باید تجهیزات و وسایلی که در فرآیند تولید نقش دارند، به‌روز شوند. بر همین اساس، بدون نوسازی و به‌روزرسانی تجهیزات، نمی‌توان انتظار حفظ یا افزایش تولید را داشت و به مرور تولید در این حوزه افت خواهد کرد.

وی ادامه داد: البته میزان تأثیر فرسودگی تجهیزات بستگی دارد به اینکه در کدام حوزه نفتی و مربوط به چه نوع تجهیزاتی باشد. به طور مثال اگر پمپ‌های استخراج نفت نیاز به تعمیر یا تعویض داشته باشند، به صورت مستقیم بر تولید اثر می‌گذارند؛ اما اگر تجهیزاتی باشند که ارتباط مستقیمی با فرآیند تولید ندارند، ممکن است بتوان مدتی بدون تغییر به استفاده از آن ادامه داد.

قربان افزود: در نهایت می‌توان گفت اگر نوسازی انجام نشود، تولید صنعت نفت به طور قطع در روند کاهشی قرار خواهد گرفت. در هر صورت تجهیزات نفتی باید هر سال تعمیر و بهینه‌سازی شوند و اگر این کار صورت نگیرد، عملکرد تجهیزات، همانند خودرویی خواهد بود که سرویس نمی‌شود و در نهایت از کار می‌افتد.

کارشناس انرژی با اشاره به اینکه فرسودگی تجهیزات تهدید بزرگی برای امنیت انرژی کشور بوده و همین حالا نیز تأثیر خود را گذاشته است، گفت: امروزه در کشور ذخایر نفتی بزرگی داریم که می‌توانیم روزانه حدود ۶ تا ۸ میلیون بشکه نفت تولید کنیم؛ اما در حال حاضر حداکثر حدود ۴ میلیون بشکه تولید داریم. بر همین اساس، در صورتی که برای تجهیزات نوسازی صورت نگیرد، بخشی از این ذخایر در زیر زمین مانده و استفاده نمی‌شود. در بلندمدت نیز ممکن است حتی ارزش استخراج خود را از دست بدهد؛ مانند زغال‌سنگ که در بسیاری از کشورها، دیگر استخراج نمی‌شود.

به گفته وی، مانع اصلی نوسازی تجهیزات، تحریم‌ها هستند که باعث شده به بهترین تکنولوژی‌ها دسترسی نداشته باشیم و حتی زمانی که قصد داریم از مسیرهای غیرمستقیم آنها را وارد کنیم، احتمال تقلب یا دریافت کالای دست‌دوم وجود دارد؛ بنابراین در چنین شرایطی نمی‌توان یک صنعت پیشرفته مانند نفت را به ‌درستی اداره کرد.

قربان در پایان خاطرنشان کرد: با شرایط فعلی در تجهیزات صنعت نفت، تولید ادامه پیدا می‌کند؛ اما به تدریج افت خواهد کرد و پیش‌بینی می‌شود به ‌طور میانگین، سالانه بین 10 تا 12 درصد کاهش تولید خواهیم داشت. البته بستگی دارد که کدام بخش از تجهیزات فرسوده باشد. مثلاً اگر پمپ‌های استخراج از کار بیفتند، تولید فوراً متوقف می‌شود؛ اما اگر تجهیزاتی فرعی باشند، ممکن است افت کندتر باشد.