قاچاق پلیاتیلن در پوشش محصول آمیخته منافع ملی را به خطر انداخته است
خصولتیسازی بجای خصوصیسازی پتروشیمی را از مسیر توسعه خارج کرد
اشتراک گذاری :
برخی محصولات پایه مانند پلیاتیلن، با افزودن ترکیباتی به صورت کامپاند و با تغییر عنوان، صادر میشوند؛ در حالی که در مقصد، این ترکیبات مجدداً تفکیک شده و پلیاتیلن استخراج میشود.
یک کارشناس حوزه انرژی گفت: برخی محصولات پایه مانند پلیاتیلن، با افزودن ترکیباتی به صورت کامپاند و با تغییر عنوان، صادر میشوند؛ در حالی که در مقصد، این ترکیبات مجدداً تفکیک شده و پلیاتیلن استخراج میشود.
محمود خاقانی، مدیرکل اسبق وزارت نفت و کارشناس حوزه انرژی در گفت و گو با آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی «نفت ما» مطرح کرد: یکی از بزرگترین اشتباهات که ذیل عنوان خصوصیسازی رخ داد، اما در عمل به خصولتیسازی انجامید، واگذاری صنعت پتروشیمی بود؛ صنعتی که میلیاردها دلار از سرمایه بیتالمال در آن هزینه شده بود، اما با قیمتهایی بسیار پایین و در قالب ساز و کارهای غیرشفاف به اشخاص حقیقی و حقوقی خاص واگذار شد. قرار بر این بود که واگذارکنندگان این صنعت با سرمایهگذاری جدید، تولید محصولات با ارزش افزوده بالا را توسعه دهند؛ در حالی که بخش عمده تولیدات پتروشیمی کشور همچنان به مواد پایه محدود شده است.
به گفته وی، در حالی که برخی کشورها هر تن محصول پتروشیمی را به طور مثال با ارزش حدود ۵ هزار دلار صادر میکنند، صادرات ایران عمدتاً به محصولاتی با ارزش حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ دلار در هر تن محدود شده است.
کارشناس حوزه انرژی افزود: البته باید توجه داشت که با وجود پایین بودن ارزش صادراتی، به دلیل ریالی بودن هزینهها و دریافت مواد اولیه با قیمتهای بسیار پایین، سودهای کلان نصیب برخی اشخاص حقیقی و حقوقی خاص شده؛ گروههایی که از آنها به عنوان الیگارشیهای نوپای اقتصادی، یا اصحاب ثروت و قدرت شکلگرفته از دهههای اخیر یاد میشود. این وضعیت باعث شده بخش قابلتوجهی از منافع ملی به جای بازگشت به اقتصاد کشور، در اختیار این گروههای محدود قرار گیرد.
خاقانی با اشاره به قاچاق مواد اولیه پتروشیمی از جمله پلیاتیلن گفت: در ادامه این روند، شاهد آن هستیم که برخی محصولات پایه مانند پلیاتیلن، با افزودن ترکیباتی به صورت کامپاند و با تغییر عنوان، صادر میشوند؛ در حالی که در مقصد، این ترکیبات مجدداً تفکیک شده و پلیاتیلن استخراج میشود. از طرفی، این ماده در داخل کشور در حوزههای مختلفی از جمله تولید کیسههای پلاستیکی و لولههای آب و فاضلاب، مخازن پلاستیکی، قطعات خودرو و برخی مصارف پزشکی و دندانپزشکی کاربرد دارد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: بر همین اساس، به تبع کاهش عرضه پلیاتیلن در داخل کشور، به طور طبیعی قیمت آن افزایش پیدا کرده و به صورت زنجیروار هزینه ساخت و ساز، تولید قطعات و سایر صنایع وابسته را افزایش میدهد. بر همین اساس، لازم است دولت با بازنگری جدی در سیاستهای واگذاری و خصوصیسازی، نقش حاکمیتی خود را در صنایع راهبردی از جمله پتروشیمی و انرژی بازتعریف کند؛ صنایعی که تجربه نشان داده واگذاری آنها بدون چارچوبهای شفاف و نظارت مؤثر، نه تنها به توسعه منجر نشده، بلکه منافع ملی را نیز تضعیف کرده است.