استفاده از سرمایه های خرد در پروژه‌های بالادستی نیازمند اعتماد مردم است

رییس هیات مدیره پتروشیمی شازند گفت: برای حرکت به سمت تأمین مالی جمعی، ابتدا باید اعتماد مردم جلب شود؛ این اعتماد تنها با شفافیت، اقدامات عملی و تضمین قانونی سرمایه‌ها ایجاد می‌شود تا سرمایه‌گذاران خرد بدون درگیر شدن مستقیم در ریسک‌های بالادستی، بتوانند در پروژه‌ها مشارکت کنند.

محمدمهدی حاجیان، دبیر علمی و اجرایی همایش بین‌المللی سرمایه گذاری و تامین مالی در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی در گفت و گو با آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی «نفت ما» تصریح کرد: میزان سهم تأمین مالی جمعی در سرمایه‌گذاری صنعت نفت به شدت بستگی به آماده‌سازی زیرساخت‌ها دارد که یکی از مهم‌ترین آنها، زیرساخت‌های قانونی است. اگر بخواهیم به سمت تأمین مالی جمعی حرکت کنیم، ابتدا باید اعتماد مردم را جلب کنیم و نه صرفاً با شیوه‌های اعلامی، بلکه با اقدامات عملی و شفاف، تا فرآیند سرمایه‌گذاری به شکل مطمئن اجرایی شود.

وی ادامه داد: بنابراین از طریق قانون‌گذاری و تدوین شیوه‌نامه‌های دقیق، کیفیت سرمایه مردم تضمین خواهد شد و این اعتماد باید از طریق تصویب قانونی و در سطح جامعه ایجاد و دیده شود. از سوی دیگر، باید شرایط و الزامات صنعت را مدنظر قرار داد؛ به طور مثال، پروژه‌های بالادستی پرریسک هستند و معمولاً شرکت‌هایی که این پروژه‌ها را برعهده می‌گیرند، توانایی ریسک‌پذیری بالایی دارند. خطرات ناشی از مخزن در این پروژه‌ها بر عهده پیمانکار است و باید ساز و کاری طراحی شود تا سرمایه‌گذار خرد به صورت مستقیم درگیر ریسک‌های پروژه نشود.

به گفته حاجیان، برای چنین طرحی به یک نهاد مالی واسط نیاز داریم که امکان پذیرش ریسک‌ها را داشته باشد؛ یعنی تا جای ممکن اصل و سود سرمایه خرد تضمین شود و ریسک‌ها به نهادهای قدرتمندتر، اعم از نهاد مالی یا شرکتی که با استفاده از این سرمایه‌ها پروژه را اجرا می‌کند، منتقل شود.

رییس هیات مدیره پتروشیمی شازند افزود: بنابراین، تحقق سهم قابل توجهی از سرمایه‌گذاری کلان از طریق سرمایه خرد، وابسته به طراحی این زیرساخت‌ها و ساز و کارها است که در حال حاضر، حتی در آستانه شروع این کار نیستیم؛ اما می‌توان به سمت آن حرکت کرده و مشکلات را مرحله به مرحله حل کرد تا در آینده نزدیک بتوان به این هدف دست یافت. حجم سهم سرمایه خرد نیز به چگونگی اجرای این قدم‌ها بستگی دارد.

وی با بیان اینکه سرمایه‌گذار خرد تحمل ریسک بالا را ندارد، گفت: برای شروع، پروژه‌های کم‌ریسک‌تر و کم‌بازده‌تر مناسب‌تر هستند و اگر قصد داشته باشیم در کلان پروژه‌ها، به‌ویژه پروژه‌های بالادستی، فعالیت کنیم، باید سازوکارهای دقیقی طراحی کنیم تا سرمایه‌گذار خرد از ریسک‌ها فاصله داشته باشد. اتصال مستقیم سرمایه خرد به پروژه پرریسک، تبعاتی دارد که ممکن است حتی تبعات اجتماعی را نیز در بر گیرد.

حاجیان خاطرنشان کرد: راهکار عملی این است که سرمایه‌های خرد، دارای یک نهاد مالی واسط باشند که ریسک پروژه را تحمل کند، نه سرمایه‌گذار خرد که فقط یک سهم از پروژه دارد. با چنین ساز و کاری می‌توان به تدریج این مدل تأمین مالی را در صنعت نفت پیاده‌سازی کرد.