در شرایطی که بازار سهام پس از مدتها وارد فاز صعودی شده و سبزی نقشه بازار امید را در دل سهامداران زنده کرده، زمزمههایی از افزایش عرضههای اولیه به گوش میرسد. در این میان، کارشناسان بر ضرورت تدوین تقویم اقتصادی دقیق برای عرضههای اولیه تأکید دارند؛ تقویمی که برنامهریزی بلندمدت را تسهیل کرده و شفافیت را در فضای سرمایهگذاری افزایش دهد. پتروشیمی اروند به عنوان بزرگترین تولیدکننده PVC در خاورمیانه، با حدود ۲۰ همت سود در سه سال گذشته ـ آن هم در اوج تحریمها ـ از گزینههای بسیار جذاب امسال است؛ ورود چنین شرکتهایی میتواند نفس تازهای به بازار بدهد، مشروط بر اینکه ارزشگذاری آنها منطقی و زمان عرضه بر مبنای ارزش معاملات واقعی باشد.
پیام الیاس کردی، کارشناس ارشد بازار سرمایه با اشاره به برنامههای سازمان بورس برای عرضههای اولیه در سال ۱۴۰۴ اظهار داشت: «ما نباید صرفاً بر مبنای شاخص کل تصمیم بگیریم که آیا زمان مناسبی برای عرضه اولیه هست یا نه. شاخص میتواند با رشد چند نماد بزرگ بالا برود، اما این الزاما به معنای وضعیت خوب کلی بازار نیست. معیار دقیقتری که باید مدنظر قرار گیرد، ارزش معاملات خرد روزانه است. بهنظر من، زمانی که ارزش معاملات بالای ۲۰ تا ۲۲ هزار میلیارد تومان بهصورت پایدار تثبیت شود، میتوانیم به شکل منطقیتری به عرضههای اولیه ورود کنیم.»
وی در ادامه با انتقاد از نبود تقویم عرضههای اولیه افزود: «سازمان بورس باید مانند کشورهای پیشرفته، یک تقویم اقتصادی شفاف ارائه کند. مشخص باشد که در سال ۱۴۰۵ مثلا ۱۰ عرضه اولیه خواهیم داشت، با زمانبندی مشخص طی ۱۰ ماه. بازار باید بتواند براساس این تقویم برنامهریزی کند؛ سرمایهگذاران بدانند چه زمانی منابع نقد لازم دارند، و نهادها آمادگیهای لازم را داشته باشند. این مدل، هم شفافیت میآورد، هم اعتماد و هم جریان نقدینگی پایدار.»
او همچنین به عرضه اولیه پتروشیمی اروند به عنوان نمونهای مهم اشاره کرد و گفت: «پتروشیمی اروند غول تولید PVC در خاورمیانه است. در بازاری که کشورهای همسایه مانند عراق و حتی افغانستان در آینده میتوانند مصرفکننده بالقوه محصولات پتروشیمی باشند، ایران موقعیت استراتژیکی دارد. بهویژه اگر در مقایسه با واردات از چین، که حدود ۶ ماه زمان حمل دارد، تولید داخلی تنها ۲۰ روز زمان حمل میطلبد، این یک مزیت جدی است.»
وی افزود: «نکتهای که کمتر به آن توجه شده این است که پتروشیمی اروند در سه سال گذشته نزدیک به ۲۰ همت سود داشته، آن هم در شرایطی که شدیدترین تحریمهای آمریکا علیه ایران اعمال شده بود. این برای سهامداران بسیار جذاب است و عرضه اولیه این دست شرکتها، میتواند جان تازهای به بازار بدهد.» در پایان، این کارشناس تأکید کرد: «عرضههای اولیه یکی از مهمترین دروازههای ورود سرمایهگذاران تازهوارد به بازار سرمایه هستند؛ اما شرط موفقیتشان، ارزشگذاری دقیق و اصولی است. اگر ارزشگذاری بر پایه مفروضات نادرست باشد و شرکت در سالهای بعد نتواند سود اعلامشده را محقق کند، اعتماد به بازار و نهاد عرضه اولیه بهشدت آسیب خواهد دید.»