گرانی انرژی؛ جرقه‌ای برای موج تازه تورم و رشد نرخ ارز

یک کارشناس اقتصادی گفت: تجربه نشان داده هر بار افزایش قیمت حامل‌های انرژی، موج تازه‌ای از تورم ایجاد کرده؛ تورمی که خود بهانه‌ای برای افزایش نرخ ارز می‌شود، چرا که با اوج‌گیری تورم، کسری بودجه دولت تشدید می‌شود و این اقدامات بیشتر وسیله‌ای برای توجیه تصمیمات نادرست دولت‌ها محسوب می‌شود.
حسین راغفر، کارشناس اقتصادی در گفت و گو با آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی «نفت ما» در خصوص سه‌نرخی‌شدن بنزین بیان کرد: با توجه به شرایط فعلی، به نظر می‌رسد این اقدام در کوتاه‌مدت اثرگذار باشد؛ اما در ماهیت خود مسئله را حل نمی‌کند. استدلال‌های تکراری مدافعان این سیاست، حدود دو دهه است که بدون تحول جدی بازگو می‌شود؛ از جمله این ادعا که چند نرخی‌بودن، نوعی رانت برای گروهی خاص ایجاد می‌کند و بخش بزرگی از جامعه از این رانت بی‌بهره‌اند. عوامل متعددی منجر به ناترازی‌ها شده و نمی‌توان تنها با تغییر یک متغیر به طور مثال قیمت بنزین، انتظار داشت تمام آنها جبران شود.
وی ادامه داد: نخستین عامل، دستمزد است؛ در صورتی که قیمت کالایی افزایش می‌یابد، این افزایش باید با سطح دستمزد نیروی کار نیز تناسب داشته باشد و نمی‌توان تنها قیمت انرژی در کشورهای منطقه را معیار قرار داد. از طرفی، دولت مبالغ هنگفتی از مردم برای خودروهای وارداتی و داخلی دریافت می‌کند؛ مبالغی چند برابر قیمت خودرو در کشورهای منطقه که به‌ صورت مالیات و عوارض اخذ می‌شود. بر همین اساس، نمی‌توان انتظار داشت مجموعه این مسائل تنها با افزایش قیمت بنزین حل شود و این ادعا بیشتر وسیله‌ای برای توجیه تصمیمات نادرست دولت‌ها محسوب می‌شود.
کارشناس اقتصادی با بیان اینکه افزایش قیمت انرژی، هزینه حمل‌ونقل را بالا می‌برد و به ‌تبع آن هزینه‌های زندگی مردم افزایش می‌یابد، گفت: طی ۳۷ سال پس از جنگ، تجربه نشان داده هر بار افزایش قیمت حامل‌های انرژی، موج تازه‌ای از تورم ایجاد کرده؛ تورمی که خود بهانه‌ای برای افزایش نرخ ارز می‌شود، چرا که با اوج‌گیری تورم، دولت بیش از همه آسیب می‌بیند و کسری بودجه آن تشدید می‌شود. گفته می‌شود دولت در سال جاری تنها حدود ۴۰ درصد درآمدِ پیش‌بینی‌شده‌ خود را محقق کرده است.
به گفته راغفر، مارپیچ تورمی ناشی از افزایش قیمت بنزین و حامل‌های انرژی، محرکی برای رشد دوباره قیمت ارز خواهد بود و پس از آن دوباره ادعا می‌شود که قاچاق شدت گرفته و افزایش قیمت بنزین ضروری است؛ این چرخه طی حداقل ۲۵ سال گذشته مکرراً تکرار شده، اما هیچ ‌یک از وعده‌ها از جمله کاهش قاچاق تحقق نیافته است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اقتصاد کشور، نظامی به ‌هم‌ پیوسته است و تغییر قیمت یک متغیر مانند بنزین می‌تواند موجی از عدم ‌تعادل‌های تازه در زندگی مردم ایجاد کند؛ به‌ ویژه هنگامی که تجربه سال‌های اخیر و نارضایتی عمومی پیش چشم همگان قرار دارد و این درحالیست که با ارقامی که برای افزایش قیمت بنزین هدف‌گذاری شده، هیچ ‌یک از اهداف اعلام‌شده از سوی دولت قابل تحقق نخواهد بود.