عبدالکریم پهلوانی تحلیلگر حوزه دیپلماسی انرژی گفتگو در مورد «بحران قطر» و تحریم این کشور توسط عربستان سعودی و متحدانش گفت: قطع رابطه عربستان سعودی، امارات و بحرین با قطر، گرچه در کوتاه مدت تأثیری بر عرضه نفت و ال ان جی از خاور میانه به بازارهای جهانی ندارد، اما به لحاظ اقتصادی از طرق دیگر بر بازار این دو محصول مهم تأثیر میگذارد و به لحاظ سیاسی، تفاوت بازیگران مهم در نزاعهای ژئوپلیتیک خاور میانه را عیان میسازد.
به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ،عبدالکریم پهلوانی، در مورد اهمیت قطر در بازار انرژی گفت: قطر یکی از کوچکترین تولیدکنندگان نفت در اوپک است و تولید نفت این کشور در ماه آوریل تنها ۶۱۸ هزار بشکه در روز بوده است؛ با این حال قطر بزرگترین صادرکننده ال ان جی در جهان است و اساساً این کشور در سالیان گذشته توانسته یک امپراتوری کوچک، حول ال ان جی ایجاد کند.
معاون فنی و نظارت بر طرحهای تاپیکو با اشاره به این موضوع که صادرات ال ان جی و نفت خام از قطر تاکنون تحت تأثیر تحریمهای عربستان سعودی، امارات، بحرین و مصر قرار نگرفته، عنوان کرد: در ابتدا در واکنش به بحران پیشآمده، قیمت نفت به سرعت بالا رفت و حتی نفت خام برنت، قیمت بالاتر از ۵۰ دلار را هم تجربه کرد، اما دوباره قیمت نفت افت کرد و برنت به زیر ۵۰ دلار سقوط کرد. در واقع بازار نفت با مازاد عرضه روبرو است و فعالان بازار بیش از آنکه نگران به خطر افتادن صادرات نفت از خاور میانه باشند، نگران این موضوع هستند که تنش بین قطر و برخی دیگر از کشورهای عربی، طرح کاهش تولید نفت اوپک را با انحراف مواجه سازد.
پهلوانی با اشاره به وضعیت کنونی بازار نفت گفت: مازاد عرضه موجود در بازارها و افزایش تولید نفت آمریکا، آنچنان تأثیری بر بازار نفت داشته است که فعالان بازار در مواجهه با این تنش ژئوپلیتیک، جنبههای منفی آن و احتمال تأثیرگذاری آن بر رعایت توافق نفتی را مدنظر قرار دادهاند و سایر جنبههای روانی آن نظیر احتمال اخلال در صادرات ال ان جی قطر و در نتیجه افزایش تقاضای جهانی برای نفت خام را نادیده گرفتهاند.
این کارشناس حوزه دیپلماسی انرژی در مورد ابعاد سیاسی قطع رابطه برخی از کشورهای عربی با قطر اظهار داشت: آرایش سیاسی و گرایشات دولتهای خاور میانه در این بحران به خوبی خود را نشان میدهد. کویت و عمان به فهرست تحریمکنندگان قطر اضافه نشدهاند چرا که این کشورها از سلطه تمامعیار عربستان بر شورای همکاری خلیج فارس هراسان هستند. از سوی دیگر، دولت مخلوع یمن و دولت ضعیف مستقر در شرق لیبی هم روابط خود را با قطر قطع کردهاند که این دولتها هیچکدام حتی در کشورهای خود دارای وجاهت قانونی و مشروعیت نیستند. این بدان معناست که عربستان حتی در ایجاد بلوکی متحد علیه کشور کوچک قطر نیز با شکست مواجه شده است.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا قطع رابطه با قطر نقشه دولت ترامپ نبوده است، عنوان کرد: بعید است تحریم قطر و بستن مرزهای زمینی و دریایی بر روی این کشور، نقشه ترامپ باشد، چرا که این امر عملاً به معنای ایجاد شکاف در صفوف متحدان آمریکا است و میدانیم که آمریکا یک پایگاه هوایی با ۱۰ هزار سرباز در قطر دارد. با این حال، از سوی دیگر بعید است که عربستان، مصر و امارات، اقدام خود را پیش از عملی کردن به واشنگتن اطلاع نداده باشند.
پهلوانی با اشاره به سفر اخیر ترامپ به عربستان سعودی گفت: مهمترین اولویت ترامپ در ریاض، ایجاد جبهه واحد کشورهای عربی علیه ایران بود، اما تنش این کشورها با قطر نشان میدهد ترامپ به هیچوجه نتوانسته است به اهداف خود دست یابد و عملاً قطر هم از بلوک عربستان فاصله بسیار بیشتری گرفته است.
وی در پاسخ به این موضوع که هدف عربستان از قطع رابطه با قطر چیست، اظهار داشت: برخی بر این باورند که هدف عربستان این است که کاری کند تا سیاستهای قطر برای همیشه در منطقه تغییر کند؛ برای مثال کاری کند تا قطر از حمایت از اخوان المسلمین و حماس و یا رابطه حسنه احتمالی با ایران دست بردارد؛ یا این که در غیر اینصورت، تغییر رژیم در قطر را کلید بزند. هنوز به طور قطعی نمیتوان در مورد این که آیا عربستان چنین هدفی در ذهن دارد، حرف زد. با این حال، واضح است که در نتیجه گرایشات متفاوت قطر و عربستان و نظرگاههای متفاوت آنها در قبال مسائل خاور میانه، این بحران جدیتر از تنشهای سه سال پیش این کشورها است.
عبدالکریم پهلوانی در نهایت به ریشههای این بحران پرداخت و گفت: بحران قطر نتیجه سر باز کردن تنشهایی است که در سالیان گذشته به صورت چراغ خاموش همواره وجود داشته است؛ قطر هیچگاه رهبری عربستان در منازعات خاور میانه را نپذیرفته بود و حالا عربستان در حال انتقام گرفتن از این کشور است. نظر به سیاست تهاجمی عربستان، این کشور ممکن است در آینده چنین سناریویی را در مورد عمان نیز پیاده کند. با این حال، استفاده بیش از حد از ابزار تنبیه، ممکن است کاری کند تا عربستان خود در دام دسیسههای خود گرفتار آید و صفی از کشورهای عربی در مقابل ریاض قرار گیرد.
منبع: نکو نیوز