وزارت نفت با توجه برجام و آی پی سی؛ فرصت گفتمان سازی بین المللی دارد

به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ،دکتر فرشاد علیخانی، کارشناس و تحلیلگر نفت و انرژی، دیدگاههای خود را در مورد ظرفیت گفتمان سازی بین المللی وزارت نفت نقش برجام و قراردادهای آی پی سی در این زمینه بیان کرده است. به نظر شما وزارت نفت چه ظرفیتهایی برای گفتمان سازی بین المللی دارد؟ در رابطه با حوزه بین المللی باید رویکردمان رویکرد گفتمان سازی باشد. کشور ما ظرفیت بسیاری در گفتمان سازی بین المللی دارد. خوب چرا این گفتمان سازی در حوزه نفت انجام نشود؟ چرا عده ای تصور می کنند ما همیشه باید تبعیت کننده از گفتمان های دیگران باشیم؟ یک نقطه قوتی در بین ما وجود دارد و تاریخ دیپلماتیک ما آن را تایید می کند که طی آن، ما از جمله پنج کشور بنیانگذاراسازمان اوپک بودیم. ما از جمله بنیانگذاران جی سی ای اف ( مجمع کشورهای صادر کننده گاز )هستیم. این پتانسیلهانشان دهنده اینست که ما در تدابیر مبتکرانه دیپلماتیک تجربه داریم. یکی از تدابیر اینست که ما در میادین مشترک نفت و گاز، "شرکتهای مشترک نفت و گاز " ایجاد کنیم و یا "مدیریت مشترک" را دنبال نماییم؛ اما این میسر نخواهد بود مگر اینکه گفتمان سازی کنیم و وارد گفتگوهای نرم افزاری بشویم و بدانیم که بدون برآورده کردن نیازهای متقابل در یک منطقه نمی توانیم یک صلح پایدار و امنیت پایدار را در دراز مدت تامین کنیم و این نیازمند اینست که در بخش سیاسی یک سری کارهایی را انجام دهیم که طبیعتا بخش نفتمان هم متاثر خواهد شد. آیا برجام این نقش و فرصت را برای گفتمان سازی در صنعت نفت فراهم کرده است؟ من فکر می کنم در کشور ما نقش مقام معظم رهبری در مورد برجام مورد کم لطفی و مسامحه قرار گرفته یعنی در این برهه زمانی خاص کمتر به آن پرداخته شده است. باید توجه کرد که مبنای کار ما دلدادگی به شرق و غرب نیست. به اعتقاد من، انقلابی گری به معنای حفظ اصول و آرمانها و تطابق با بایسته های حیات بین المللی و ظهور بعنوان الگوی جهانپذیر است. مقام معظم رهبری با تشخیص شرایط ملی و بین المللی به این تصمیم رسیدند که ما باید در دیپلماسی کشورمان به نحوی عمل کنیم که هم حفظ اصول کنیم و هم با بخشی از منافعی که دیگر بازیگران دنبال می کنند همراهی هوشمندانه پیدا کنیم. این منجر به ظهور پارادایمی راهبردی در حوزه سیاست خارجی ایران پس از انقلاب اسلامی و شکل گیری برجام شد و اجازه ای که مقام معظم رهبری به دیپلماتهای کارکشته داد که بروند و مذاکره کنند. این فرصتی بسیار خوب برای کشور ماست. مذاکرات برجام مذاکره بین ایران و امریکا نیست؛ بلکه مذاکره میان ایران با بلوکهای اصلی قدرت جهانی بود و الان مشکلی که ترامپ در بحث تهدید خروج از برجام دارد اینست که صرفا با ایران طرف نیست بلکه با کشورهای دیگر هم طرف است و این نشان دهنده عمق نگاه استراتژیک رهبری است به این معنا که با تز نرمش قهرمانانه، شبکه ای از منافع را ایجاد کردند که اگر هر کشوری بخواهد خودش را از این توافق خارج کند، منزوی خواهد شد و این چیزی است که کمتر به آن پرداخته شده و مورد کم لطفی قرار گرفته است. من فکر می کنم برجام در مسائل نفت و گاز و دیپلماسی نفتی فرصتی را برای توسعه کشور ایجاد کرد. فرصتی که ما تقاضاها و نیازها و اهداف و دکترین نفتی مان و مقاصدمان را با کشورهای نفتخیز از نزدیک در میان بگذاریم و آن واسطه هایی که در روابط بین الملل این حرفها را بتوانند تحریف کنند حذف کردیم و مستقیم وارد مذاکرات شدیم. هماهنگی هایی که بین دولت بود بسیار ارزشمند است. در عین حال انتقاداتی هم روی عملکردها هست. همیشه مشکلاتی و نقصان هایی هست که می توانیم با ظرفیتهایی که داریم روز به روز در ایجاد اجماع برای تصمیمات ملی مان موفق بشویم. در حوزه نفت برجام باعث شد حدود هیجده محور را اتحادیه اروپا و نوزده محور را امریکا پذیرفتند که لغو بشود. شاید کمتر توجه شده که ایالات متحد امریکا به شرکتهای نفتی خود اجازه داده باشد با شرکتهای نفتی ایرانی جوینت ونچر ایجاد کنند و این متن برجام است یعنی فرصت راهبردی برای جمهوری اسلامی ایران. در قراردادهای آی پی سی ، این گفتمان سازی به چه صورتی می تواند تبلور یابد؟ یکی از کارهای خوبی که اقای مهندس زنگنه دنبال کردند موضوع قراردهای نفتی بود. ما با توجه به رقابتهای بین المللی با رعایت به منافع ملی و اهداف صنعت نفت باید بتوانیم از توانمندیها و فرصتهای راهبردی بین المللی استفاده بکنیم در جایی که بخش داخلی توان کمتری دارد. ما فکر می کنیم در جایی که مزیت رقابتی در داخل موجود است طبیعتا باید به سمت داخل بریم و درون زایی را دنبال کنیم. آن چیزی که تحت عنوان اقتصاد مقاوتی است چیزی نیست جز درون زایی و برون نگری. این دو را باید بعنوان دو بال پرواز اقتصاد مقاومتی در نظر بگیریم. من فکر می کنم در چارچوب ای پی سی در دو محور انتقال دانش و فناوری و حداکثر استفاده از توان ساخت داخل اقدامات خوبی توسط مهندس زنگنه مورد تاکید و در چارچوب قرارداد فاز 11 پارس جنوبی با توتال در نظر گرفته شده است که امیدواریم تا پایان دولت دوازدهم، این مسیر در چارچوب قراردادهای جدید آتی تقویت شود.