اوکراین، می تواند مسیر جدید ترانزیت گاز ایران به اروپا بشود

به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ، خانم «سادینا آبائی»، رئیس شورای تجاری ایران و اوکراین و مدیرعامل شرکت سیمرغ سامانه معتقد است؛ اوکراین به عنوان درگاه ترانزیت انرژی اروپا عمل می کند و فاصله اش با ایران کم است. به واسطه بستر فیبر نوری می توان به راحتی غرب را به شرق وصل کرد، قاعدتا باید خط لوله را هم بتوان عبور داد، این امر مثبتی است اما اینکه تا چه حد می تواند عملیاتی شود، به تحولات آینده بستگی دارد شورای بازرگانی ایران و اوکراین کی و با چه هدفی، تاسیس شده است ؟ در سال 1391 من به اتفاق یک هیات 35 نفره به سرپرستی آقای دکتر نهاوندیان رئیس وقت اتاق ایران، به اوکراین رفتم. در آن سفر تنها خانمی بودم که در جمع بود. تفاهمنامه ای بین اتاقهای ایران و اوکراین برای تاسیس و ثبت اتاق مشترک بسته شد تا تجار دو طرف بتوانند با هم ارتباط برقرار کنند. در ضیافت سفارت ایران، رئیس اتاق اوکراین که فرد مسن و شوخی بود حرفی را در مورد خانمهای ایرانی به دکتر نهاوندیان زدند که ایشان را مکدر کرد و در پاسخ گفتند که خانمهای کشور ما شاغل و کارآفرین هستند و در حوزه های مختلف کار می کنند. پس از بازگشت به ایران، دکتر نهاوندیان از من خواستند که مدیریت اتاق را به عهده بگیرم. تا آن روز اتاقهای مشترک توسط حاج آقاهای صاحب نام و بانفوذ اداره می شد. صادقانه بگویم، هم خوشحال شدم و هم ترسیدم که چگونه می توانم همه امور را به عهده بگیرم. پاسخم این بود که تا تشکیل مجمع در این مقام می مانم و تمامی امور مرتبط را انجام می دهم. در مجمع اول، 103 شرکت حاضر شدند و رای حاضرین بر این شد که من کار را ادامه بدهم، در نشست هیات مدیره هم بزرگانی مثل آقایان ظهیری، تهرانچی و نورانی لطف کردند و مرا به عنوان رئیس برگزیدند و کار شورا شروع شد. مسائلی در حیطه هیات مدیره پیش می آمد که حل می کردیم ضمن آنکه حضور یک خانم به مراتب جوانتر نسبت به برخی اعضا، بعضا به سختی پذیرفته می شد. تا مقطعی خیلی خوب پیش رفتیم و چندین رئیس شرکت از اتاق اوکراین به عضویت شورا درآمدند. از ایران نیز شرکتهای بزرگی مانند مپنا، کیسون، پالایش سبز و مپسا نیز عضو شدند و به فعالیت پرداختند. هیاتهای زیادی برای دیدار از هر دو کشور راهی شدند. در آخرین گروه 85 نفر از اوکراین به ایران آمدند. کمیسیون مشترک دو کشور بعداز حدود 15 -14 سال برگزار شد. در کل شورا امروز به جایگاه خوبی رسیده است. الآن هم در حال تبدیل به اتاق مشترک شدن می باشد. در مجمع بعدی از همه اعضا خواستم که شرکت نمایند و معتقد بودم فعالیت هیات مدیره باید وسیع تر شود، با توجه به اجرای برجام این فعالیتها می تواند مهمتر شود. من مایل بودم برای ترمیم هیات مدیره، افراد توانمندتر و دارای روابط خوب، با شورا همکاری کنند. خودم هم از کاندیدا شدن صرفنظر کردم . روابط تجاری ایران و اوکراین در چه وضعیتی است؟ مجموع مبادلات تجاری ایران و اوکراین در سال 93 در حدود 233 میلیون دلار بوده‌ است. 32 میلیون دلار کالا از ایران به اوکراین و ایران 201 میلیون دلار کالا از اوکراین وارد کرده ‌است. تمام تلاشمان این است که بتوانیم تراز تجاری خود را با این کشور به یک میلیارد دلار برسانیم که البته کار بسیار بزرگی است و امیدواریم بتوانیم به این میزان دست یابیم. هیات‌های مختلفی از اوکراین و اتاق‌های بازرگانی‌اش به ایران آمدند و تفاهم‌نامه‌هایی نیز در این رابطه منعقد شده است، سعی ما این است که این تفاهم‌نامه‌ها را به قرار‌داد تبدیل کنیم. اوکراین یکی از کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی WTO است و این مهم است. اصولا هر زمینه ای، چه تجارت چه سیاست چه اقتصاد مانند تیغ دو لبه می باشد، اگر خوب از آن استفاده کنید فرصت می شود و اگر بد استفاده کنید تبدیل به تهدید می شود. در دوره بحران اوکراین و روسیه، سرمایه گذاران بسیار ثروتمندی از اوکراین به ایران آمدند و حاضر به سرمایه گذاری شدند. چون اینجا برای سرمایه شان امن تر بود اما به نتیجه ملموسی نرسید. ما به عنوان شورا موظف بودیم که آنها را با بخش خصوصی و دولتی مرتبط کنیم که کردیم. به نظرم فعلا نقشه راه برای جذب سرمایه خارجی و حضور در بازار جهانی نداریم . شرکتهای اوکراینی درحوزه نفت وگاز و پتروشیمی چه فعالیتی در ایران دارند؟ یکی از شرکتهایی که در این حوزه با ما در ارتباطند شرکت سومی پرونزه است که چند ملیتی است و در تهران دفتر دارد، شرکت ماشپروئکت هم شرکت دیگر مطرح اوکراینی در صنعت نفت ایران است، بقیه شرکتهای کوچکی هستند که با اعضای ما بر سر پروژه های مشترک کار می کنند. بعضی شرکتهای اوکراینی با ایرانیها joint شده اند و دفترکار دارند تاسیس پالایشگاههای کوچک و متوسط از طریق آقای خسروجردی دنبال می شود. ما در نمایشگاههای زیادی شرکت کردیم، استقبال زیاد بوده است. در حوزه کشاورزی ، اوکراین از نظر کشت فراسرزمینی برای ما یک موقعیت عالی است، که یکی از برنامه های دولت هم می باشد، سعی داریم بخش خصوصی هم با آن همراه شود. در بوشهر 1200 اوکراینی از شرکتهای مختلف فعالیت دارند. بعضی از شرکتهای عضو در شورای اوکراین، جانشین زیمنس آلمان در ایران شدند. یک بحثی هم در دیدار آقای زنگنه با "ولادیمیر دمچشین" وزیر انرژی اوکراین مبنی بر صادرات گاز ایران از این کشور به اروپا مطرح شد شما چقدر عملیاتی می دانید؟ اوکراین مهمترین کشور اروپای شرقی از نظر ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک، برای اتحادیه اروپایی است و با توجه به اینکه اتحادیه اروپایی بزرگترین شریک تجاری اوکراین به شمار می‌آید. اوکراین محل ترانزیت 80 درصد گاز طبیعی و 75 درصد نفت خام وارداتی اتحادیه اروپایی از روسیه است. به نظرم، علاقمندی اوکراین به ترانزیت نفت و گاز ایران به اروپا و استفاده ایران از فرصتهای اوکراین در این زمینه، با توجه به واقع شدن اوکراین در صفحه شطرنج انرژی اوراسیا و قرار گرفتن ایران در بیضی انرژی جهان، می تواند مکمل کننده کدهای ژئوپلیتیک دو کشور باشد و اوکراین می تواند یک کریدور جدید برای تنوع بخشی به مسیرهای ترانزیتی صادرات گاز ایران به اروپا بشود. اوکراین به عنوان درگاه ترانزیت انرژی اروپا عمل می کند و فاصله اش با ایران کم است. به واسطه بستر فیبر نوری می توان به راحتی غرب را به شرق وصل کرد، قاعدتا باید خط لوله را هم بتوان عبور داد، این امر مثبتی است اما اینکه تا چه حد می تواند عملیاتی شود، به تحولات آینده بستگی دارد. تجارت امروز دنیا وقتی بر پایه برد-برد باشد پایدار است، سلطه گری دیگر جواب نمی دهد. ممکن است توافقنامه های خاص منطقه ای شکل بگیرد که امری جداگانه است، به هر حال ماباید در پی منافع ملی مان باشیم. در بحث تجارت آزاد، کشورها معنی پیدا نمی کنند، مساله رقابت است. تا آنجایی که من می دانم برای انتقال نفت وگاز، وقتی مسیری کوتاهتر و امن تری وجود داشته باشد، حتما استفاده می شود . آیا با توجه به اجرای برجام، مانع و محدودیتی در روابط تجاری دو کشور وجود دارد، مثلا بحث سوئیفت و تحریم مالی و بانکی؟ در ایران سرمایه گذار اروپایی وارد بازار ایران نخواهند شد و شرکتهای چینی بازار را در قبضه خود خواهند داشت. شاید دلیل اینکه برخی از شرکتها، موانع بانکی را مطرح می کنند، عمدتا و صرفا بلوف تجاری است تا خودشان را مطرح کنند . به هر حال هرکس زودتر و با شرایط بهتر بیاید، می تواند با شرکتهای ایرانی کار کند، این شرکتها شاید عمدا تعلل می کنند، ولی قاعدتا باید بیایند، مجبورند بیایند و راهی دیگر ندارند، چون ایران بازار بسیار بکر و پرسودی برای شرکتهای اروپایی است. البته اگر من را تا نشناسند جواب تلفنهایم را نمی دهند، این کاملا طبیعی است و سوئیفت یعنی همین، من نمی دانم به چه دلیلی بانک مرکزی از خبرنگاران خواست بیایند و ببینند، این را یک توضیح شفاف می دادند همه قبول می کردند . فردا اگردولت هر حرفی بزند یعنی خبرنگاران باید بروند و ببینند؟ قرار نیست برجام کار خاصی برای ما بکند، الآن ما خیلی از حرفهای درون خومان را از آن طرف می شنویم، مگر ما کاری کردیم که جذب سرمایه گذار بکنیم؟ فقط چسبیده ایم به اینکه که شرکتهای غربی با ما کار نمی کنند، وقتی بازرگان ما نمی داند چطور کارت ویزیت خود را به طرف مقابل بدهد و مجموعه خودش را معرفی بکند، ما دنبال چه می گردیم؟ باید درونگرا باشیم. ظرفیتهای داخلی را رها کرده ایم و فقط به بیرون نگاه می کنیم. از اینکه برجام به اینجا رسیده باید خوشحال و قدردان بود، حالا ما باید استفاده کنیم یعنی ما به نقطه صفر رسیده ایم، اگر نتوانیم از این موقعیت استفاده کنیم یعنی از صفر هم پایینتر افتاده ایم. گفت و گو از: فاتیما رضایی