منابع گازی مدیترانه شرقی و تغییر در سیستم امنیتی منطقه

به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ، کشف منابع عظیم گازی بر تغییر معادلات قدرت در سیستم امنیتی مدیترانه شرقی و غرب آسیا خواهد داشت. حفاریهای شرکت نوبل انرژی در حوزه لویاتان در سال های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۲ نشان داد که این حوزه ۱۶ تریلیون متر مکعب گاز طبیعی و ۶۰۰ میلیون بشکه نفت خام دارد. «دولت وحدت فلسطین» به پیروی از مسیر لبنان، سوریه، و قبرس ترک نشین در اواخر سال ۲۰۱۳، قراردادی برای اعطای «حق انحصاری اکتشاف» با شرکت روسی «گازپروم»، امضا کرد. در پاسخ صهیونیستها پنجمین تلاش نظامی خود را برای وادار کردن فلسطینی ها به توافق با عملیات «صخره محافظ» که دو هدف هیدروکربنی داشت آغاز کردند. با توجه به اهمیت انرژی در امنیت اسرائیل و شکل‌دهی به سیستم امنیتی مناطق یادشده، کشف گاز در مدیترانه شرقی باعث ارتقای جایگاه اسرائیل در سیستم امنیتی منطقه شده و این رژیم سعی دارد تا از گاز به عنوان ابزاری برای دستیابی به اهداف منطقه‌ای خود استفاده نماید. به طور کلی کشف گاز سومین منبع تنش را در کنار دو منبع دیگر یعنی زمین و آب، به منابع تنش منطقه‌ای اضافه نموده است. کشف گاز در مدیترانه شرقی باعث شده تا اسرائیل به منظور حفظ وابستگی فلسطینی‌ها نه تنها مانع از دستیابی به منابع گازی آنها شود، بلکه با عقد قرارداد فروش گاز، وابستگی فلسطینی‌ها را به خود شدت بخشد. از طرف دیگر، این امر تشدید تنش بین اسرائیل و لبنان را در پی داشته است و هم‌زمان باعث تشکیل ائتلاف‌های جدید منطقه‌ای شده است. هم اکنون رقابت شدیدی میان اسرائیل و کشورهای منطقه بر سر میدانهای گازی کشف شده به وجود آمده است. این میدانهای گازی از فلات قاره نزدیک آبهای سوریه در شرقی ترین نقطه مدیترانه آغاز می شود و تا آبهای لبنان و اسراییل و تا آبهای غزه و مصر که خود یک کشور صادر کننده گاز است، ادامه دارد. با این حال به نظر می رسد مشکلات زیادی فرا روی اکتشاف و بهره برداری از این منابع وجود دارد. هر چند اسرائیل از پایان قرن بیستم بر وجود گاز طبیعی در میدانهای گازی نزدیک به خود تاکید کرده است اما برای برداشت در کوتاه مدت و میان مدت با چالشهای فراروانی روبرو است. در واقع در کنار نیاز گسترده اسرائیل به گاز داخلی و دریای مدیترانه و اهمیتی راهبردی آن برای مقامات صهیونیستی و صادرات در حالیست که اختلاف بر سر منابع با کشورهای عربی منطقه همچنان ادامه دارد و حتی ممکن است این اختلاف منجر به جنگهایی با لبنان و غزه با اسرائیل گردد. با توجه به ظرفیت بالای ایران در تامین انرژی مورد نیاز کشورهای پیرامون این رژیم، اسرائیل سعی دارد تا با استفاده از ابزار جدید خود یعنی گاز، جلو وابستگی احتمالی کشورهای پیرامون خود و همچنین شرکای غربی‌اش به منابع گازی ایران را بگیرد، اما با توجه به ذخایر عظیم گازی ایران، در صورت توجه جدی به این موضوع، به‌ویژه در شرایط پساتحریم، اسرائیل قادر نخواهد شد تا از گاز به عنوان ابزاری برای اهداف منطقه‌ای خود به‌ویژه در برابر ایران استفاده نماید. در پایان اینکه شرکتهای خارجی آماده ریسک سرمایه گذاری در این منطقه پرتنش و ناآرام هستند خود یک سئوال است به ویژه اینکه دشمنان و رقبای اسرائیل نمی خواهند شاهد تقویت این رژیم بر اثر ذخایر تازه کشف شده در سرزمین موعود باشند. رویا رضایی