آیا می دانستید نخستین آموزشگاه عالی صنعت نفت، وابسته به شرکت ملی نفت و یکی از قدیمی ترین واحد های آموزشی کشور در سال۱۳۱۸ با نام" آموزشگاه فنی آبادان" شروع به کار کرد که در سال ۱۳۴۱ به «دانشکده مهندسی نفت آبادان » و در سال ۱۳۶۸ به «دانشگاه صنعت نفت » تغییر نام یافت.
۰
تاریخ انتشاردوشنبه ۱۸ بهمن ۱۳۹۵ - ۱۲:۱۳
کد مطلب : ۵۵۶۷۱
دانستنی های نفتی؛
آموزشگاه حرفه ای آبادان؛ نخستین هنرستان صنعتی کشور و خاورمیانه
همچنین قرار شد که از تعداد کارکنان غیرایرانی شرکت کاسته شود و سرویس های حمل و نقل و مخابرات شرکت در صورت لزوم در اختیار مقامات ایرانی گذارده شود.
بدین ترتیب پالایشگاه آبادان برای تربیت نیروی فنی ایرانی، آموزشگاهی را تحت عنوان Artisan school یا آموزشگاه حرفه‌ای که به «کارخانه‌ی کارآموزان» نیز معروف بود، تاسیس کرد؛ آموزشگاهی که الگوی اولیه هنرستانها و نظام کاردانش در ساختار آموزش و پرورش ایران شد. اندکی بعد شهرهای اهواز، مسجد سلیمان و آغاجاری نیز دارای آموزشگاه های فنی و حرفه ای شدند.
این آموزشگاه حرفه‌ای با مدیریت بسیار قوی و سختگیر، از بین نوجوانان - در هر سطح اجتماعی- جذب کارآموز می‌کرد. نکته جالب این بود که کارآموزان، می‌توانستند در نظام آموزش و پرورش مرسوم آن زمان در رشته های ریاضی، طبیعی و ادبی تحصیلات نظری خود را ادامه دهند و موفق به اخذ دیپلم متوسطه شوند و همزمان در آموزشگاه حرفه‌ای به فراگرفتن اصول اولیه صنعت و تکنولوژی بپردازند.
در پایان دوره، براساس هوش، استعداد و توانایی فنی آنها را بین واحدهای مختلف پالایشگاه مثل برق، آب و مکانیک، تراشکاری، عملیات پالایش و... به عنوان کارگر فنی تقسیم می‌کردند. البته آنهایی که موفق به اخذ دیپلم می‌شدند خیلی زود به درجه کارمندی ارتقاء یافته و از حقوق و مزایای بالاتری برخوردار می شدند.
بدون شک، آموزشگاه حرفه‌ای نقشی غیرقابل انکار در ساختار اجتماعی آبادان داشته زیرا تربیت چندین هزار نفر نیروی تکنسین فنی قابل و ماهر که بیشتر آنها جزو مدیران صنعت نفت کشور شدند، در کنار دانشگاه صنعت نفت آبادان (AIT) که تربیت نیروی متخصص عالی رتبه نفت را برعهده داشت، موجب بالندگی، هدفمندی و پرورش نگاه صنعتی در جزئی ترین لایه های اجتماعی شهر آبادان بود.
و رفتارشناسی آبادانی ها در شهری که صنعت، تکنولوژی وابزارهای نوین در تمامی لایه های اجتماعی آن رسوخ کرده بود و جمعیت قابل توجهی از آن را تکنسین های فنی و مجرب تشکیل می‌داد در مقایسه با سایر شهرها که ارتباطات اجتماعی بر پایه نیازها و تعاملات پیشه ورانه، کشاورزی، صید و...بنا شده بود، ما را به نکات بسیار ویژه‌ای در نگاه جامعه شناسانه به آبادان می‌رساند.
تعطیلی آموزشگاه حرفه‌ای منجر به جایگزینی هیچ گزینه همسطح دیگر در این شهر نشد و آموزش های فنی و حرفه‌ای و هنرستان های فنی نیز با تمام غنا، تلاش و پشتکاری که در امر آموزش بروز دادند، هیچ گاه نتوانستند جایگاهی را که «آموزشگاه حرفه‌ای» از نظر هدفمندی، ایجاد انگیزه، تضمین اشتغال، تحکیم روابط انسانی بین کارآموزان، وجدان کاری و درنهایت پیوند اجزای اجتماعی شهر دارا بود، به دست آورند.
تفکرمدیریتی آموزشگاه حرفه ای آنقدر جامع نگر بود که علاوه بر اهمیت به سطح آموزش فنی و نظری کارآموزان، به اوقات فراغت و کاهش ناهنجاری های روانی و جسمی ایشان نیز دقت می‌کرد و تاسیس «باشگاه کارآموزان» که یک باشگاه تمام عیار اجتماعی، ورزشی، هنری و... بود نیز درهمین راستا صورت گرفت.
در حقیقت، این سیستم برای تمام اوقات شبانه روز کارآموزان برنامه ریزی کرده بود تا حتی دوستان خود را نیز از بین افراد کوشا و هدفدار همچون خودشان انتخاب کنند، حتی اوقات فراغتشان را نیز باهم باشند و از ارتباط با افراد تنبل، بی کاره و بی انگیزه دوری کنند.
این افراد بعدها در پالایشگاه استخدام و با همان دوستان همکار اداری و همسایه خانگی می شدند و خانه سازمانی می‌گرفتند. به این ترتیب بعد از ده ها سال، این تفکر منجر به دوستی های بسیار عمیق و رفتار سازمانی مسئولانه در میان ایشان می شد.
اکنون آموزشگاه حرفه ای پس از سالیان دراز خاموشی و فراموشی، با دستور بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت به بخشی از طرح موزه ها و اسناد صنعت نفت ایران و موزه نفت آبادان تبدیل می شود. آموزشگاه حرفه ای، جرثقیل تاریخی اکوان، مجتمع فرهنگی انکس و منازل تاریخی پالایشگاه، نیروگاه تاریخی تامین برق پالایشگاه و شهر آبادان و نخستین جایگاه فروش و عرضه بنزین کشور اجزای تشکیل دهنده این طرح هستند.
به نظر می رسد باتوجه به نقشی بی بدیلی که آموزشگاه حرفه‌ای در بدنه صنعت نفت ایران داشت، همچنین جایگاه والایی که در مدیریت لایه‌های اجتماعی آبادان ایفا کرده بود تبدیل آن مکان به موزه نفت یک ضرورت فرهنگی است.
۱
