۰
plusresetminus
تاریخ انتشارسه شنبه ۹ شهريور ۱۳۹۵ - ۱۵:۳۰
کد مطلب : ۴۶۸۴۳

فرصتهای سواپ و ترانزیت نفت و گاز ایران و جمهوری آذربایجان

با گسترش و تعمیق مناسبات دو کشور در زمینه انرژی و انتقال نفت و گاز، جمهوری اسلامی ایران می تواند تبدیل به یک بازیگر مهم در عرصه ترانزیت انرژی اوراسیا بشود و بی شک گسترش و تحکیم روابط با آذربایجان می تواند بسترهای مهم چنین امری را محقق سازد.
فرصتهای سواپ و ترانزیت نفت و گاز ایران و جمهوری آذربایجان
به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ،اخیراً، محسن پاک آئین، سفیر ایران در جمهوری آذربایجان در گفت وگو با خبرگزاری ترند اعلام کرد که دو کشور در حال مذاکره با یکدیگر برای ازسرگیری سوآپ نفت آذربایجان به بازارهای جهانی هستن که بیش از 5 سال است که متوقف شده است. براساس توافق سوآپ بین دو کشور که از سال ١٩٩٧ آغاز شد، ایران نفت خام  جمهوری آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان را در پایانه نفتی شمال دریافت می کرد و معادل حجم آن را از پایانه خلیج فارس به بازارهای جهانی تحویل می داد. این فرایند از سال ٢٠١٠ توسط وزیر وقت نفت تعلیق شد. سوآپ نفت این امکان را هم در اختیار ایران می گذاشت که نفت دریافتی از پایانه شمال را به مناطق شمالی کشور تحویل دهد. دوکشور همچنین تجربه مشترکی در سوآپ گاز نیز دارند، جمهوری آذربایجان به استان های شمالی ایران گاز می دهد و در ازای آن، ایران به جمهوری نخجوان گازرسانی می کند. سفیر ایران در جمهوری آذربایجان همچنین اعلام کرده است که تهران و باکو مذاکرات دوجانبه را برای افزایش حجم سوآپ گاز ادامه می دهند. وی درباره صادرات گاز ایران به اروپا نیز گفت که درحال حاضر مطالعات درباره زیرساخت های لازم، هزینه های ترانزیت و مسیر صادرات ادامه دارد. یکی از موضوعات عمده محافل اقتصادی و رسانه های جمهوری آذربایجان ، مربوط به چشم انداز انتقال گاز طبیعی ایران از طریق خطوط لوله گازی در دست اجرای ترانس آنادولی ( تاناپ ) و ترانس آدریاتیک ( تاپ ) با مشارکت فعال جمهوری آذربایجان می باشد. طرحهای انتقال گاز تاناپ و تاپ شامل انتقال گاز طبیعی فاز دوم توسعه میدان گازی شاه دنیز جمهوری آذربایجان از طریق خاک این کشور، گرجستان و ترکیه به بازارهای اروپا می باشد. مقامات مربوطه ایران و جمهوری آذربایجان در بیانیه های اخیر اعلام کردند ، موضوع انتقال گاز طبیعی ایران از طریق خطوط لوله مذکور در دست بررسی می باشد. ذخایر گاز آذربایجان در حال حاضر 2 تریلیون متر مکعب است که این میزان  می تواند تا 5 تریلیون متر مکعب افزایش یابد. آذربایجان با کشورهای همسایه همکاری می کند و قصد گسترش فعالیت های گازی خود به اروپا را دارد. آذربایجان در حال حاضر از حوزه شاه دنیز و از طریق خط لوله قفقاز جنوبی گاز به گرجستان و ترکیه عرضه می کند. شرکت دولتی نفت آذربایجان (سوکار) نیز بر اساس توافق صورت گرفته با گازپروم روسیه، در سال 2010 حدود یک میلیارد و 100 میلیون مترمکعب گاز به روسیه عرضه می کند. در سال 2011 جمهوری آذربایجان توانست تا 1.5 میلیارد متر مکعب گاز تولید کند و این امر به این کشور امکان خواهد داد تا نیازهای همسایگان خویش را برآورده سازد. شرکت های بزرگ نفتی چون «بریتیش پترولیوم» با برخورداری از پشتیبانی کشورهای غربی به سرمایه گذاری های عظیمی در بخش انرژی در جمهوری آذربایجان اقدام کرده و یک کریدور یا راهرو نفت و گاز میان این کشور و قاره اروپا از طریق گرجستان و ترکیه ایجاد کرده اند. جمهوری آذربایجان موافقت کرده است تا میزان فروش گاز خود را به روسیه تا دو برابر حجم کنونی افزایش دهد و به 1 میلیارد متر مکعب در سال برساند. انتقال گاز ترکمنستان به چین می تواند مشارکت ترکمنستان در پروژه های غربی مانند نابوکو را با مشکل رو به رو کند. الکساندروس پترسون، معاون مدیر کل مرکز مطالعات انرژی اوراسیا در شورای آتلانتیک،معتقد است:با توجه به این که انتقال گاز ترکمنستان به چین از شرق صورت می گیرد، بنابر این احتمال بروز این مشکل در آینده وجود دارد نه در حال حاضر. خط لوله گاز ترکمنستان-چین به طول 1833 کیلومتر برای عرضه گاز میدان های گازی ترکمنستان به مرز چین احداث شده است. این خط لوله قرار است سالانه 40 میلیارد متر مکعب گاز را به مدت 30 سال به چین عرضه کند. پروژه نابوکو با هزینه هفت میلیارد و 900 میلیون یورو (11 میلیارد و 700 میلیون دلار) و به طول 3300 کیلومتر، قرار است گاز منطقه خزر و خاورمیانه را از طریق ترکیه و با عبور از بلغارستان، رومانی و مجارستان، بدون عبور از روسیه به اتریش انتقال دهد. همکاری در زمینه انرژی و سواپ نفت و گاز یکی از فرصتهای بی بدیل همکاری ایران و جمهوری آذربایجان، به شمار می رود و امضای قراردادهای متعدد در این زمینه می تواند نشانه هوشمندی دو کشور باشد. دو کشور ظرفیتهای زیادی در زمینه های مختلف نفت و گاز دارند که سرمایه گذاری مشترک و تبادل تجربیات می تواند مثمر ثمر باشد و نیز همکاریهای مشترک در سطح بین المللی را افزایش دهند. چشم انداز توسعه روابط اقتصادی خارجی ایران، از جمله روابط با کشورهای حوزه خزر در بخش انرژی، به یک موضوع مهم تبدیل شده است. با توجه به نقش دریای خزر در امنیت انرژی اروپا، جا دارد ایران از موقعیت ژئواکونومیک خود بهره مند شود و از موقعیت خود به عنوان پل ارتباطی بین این کشور و خلیج فارس و جنوب آسیا ایفای نقش کند و حتی به پروژه های ترانزیت تاناپ و نابوکو بپیوندد. با گسترش و تعمیق مناسبات دو کشور در زمینه انرژی و انتقال نفت و گاز، جمهوری اسلامی ایران می تواند تبدیل به یک بازیگر مهم در عرصه ترانزیت انرژی اوراسیا بشود و بی شک گسترش و تحکیم روابط با آذربایجان می تواند بسترهای مهم چنین امری را محقق سازد. فاتیما رضایی/نفت ما
ارسال نظر
نام شما
آدرس ايميل شما
کد امنيتی


اکسیداسیون کاتالیزوری، روشی در حال تکامل جهت گوگرد زدایی
ساسان طالب نژاد/دکتری مهندسی شیمی و کارشناس توسعه کسب و کار در حوزه پتروشیمی و‌پالایش
پتروشیمی صنعت بی سردار!
عبدالرسول دشتی