مصرف سوخت ملاک گمشده در انتخاب خودرو

به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ، دلایل مذکور باعث شده خودروسازان نیز خواسته یا ناخواسته به سمت کاهش مصرف سوخت حرکت کنند. تاکنون تلاش‌های زیادی از سوی دولت‌ها و خودروسازان جهت کاهش مصرف سوخت خودروها صورت گرفته است بطوری که حتی خودروسازان بر این باورند که تمام کارهای لازم جهت کاهش مصرف سوخت مانند اصول آیرودینامیکی، وزن خودروها، سیستم تزریق سوخت و غیره را انجام داده‌اند. با این وجود به نظر می‌رسد هنوز این تلاش‌ها به منظور کاهش مصرف سوخت و در نتیجه کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلودگی زیست محیطی ناشی از مصرف آن کافی نبوده و باید تمهیدات جدی‌تری برای کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی اندیشیده شود. به زعم نگارنده علت اصلی که تاکنون کلیه قوانین، استانداردها و تلاش‌ها به منظور کاهش مصرف سوخت به نتیجه مطلوب نرسیده، نادیده گرفتن یا کم اهمیت دانستن نقش مصرف‌کنندگان خودروست. اغلب تقاضاست که تعیین‌کننده نوع و مقدار عرضه است. بنابراین مشتری است که انتخاب می‌کند چه خودرویی تولید و عرضه شود. چنانچه شرایط به گونه‌ای باشد که مشتری‌ها را به سمت خودروهای کم مصرف سوق دهد و آنها را ملزم به استفاده از این نوع خودروها کند، خودبخود خودروهای پرمصرف با کاهش یا نبود تقاضا مواجه شده و خودروسازان مجبور به توقف تولید و از رده خارج کردن آنها خواهند شد. در حال حاضر پایین بودن قیمت سوخت و مالیات بر آلودگی زیست محیطی ناشی از آن باعث شده مصرف سوخت خودرو اولویت اصلی مصرف‌کنندگان در انتخاب خودرو نباشد و ملاک‌های انتخاب خودرو طراحی زیبا، شتاب، سرعت، قدرت، ایمنی و نهایتا قیمت خودرو باشد. اتفاقا خودروهای کم‌مصرف به علت هزینه‌های طراحی و تولید بالا، معمولا گرانتر بوده و مصرف‌کنندگان به ناچار به سمت خودروهای پرمصرف گرایش پیدا می‌کنند. اگرچه در درازمدت هزینه سوخت بیشتری را متحمل می شوند اما با توجه به قیمت پایین سوخت این هزینه در مقابل هزینه اولیه خودرو ناچیز بوده و تعیین کننده نخواهد بود. اگر به واقع خودروسازان تمام کارهایی را که باید برای کاهش مصرف سوخت انجام می‌دادند، انجام دادند و به نتیجه دلخواه نرسیدند باید بیشتر وقت و هزینه خود را به جایگزینی سوخت‌های فسیلی و استفاده از خودروهای برقی و هیبریدی معطوف نمایند. هرچندکه مدتی است خودروسازان به این حوزه وارد شده‌اند اما با وجود پیشرفت‌هایی در این زمینه، هنوز تعداد عرضه این خودروها در مقایسه با تقاضای روزافزون خودرو بسیار اندک است، بطوری که هم اکنون بیش از 90 درصد خودروهای تولیدی در دنیا با سوخت‌های فسیلی کار می‌کنند. جهت تحقق کاهش مصرف سوخت از طریق بهینه‌سازی یا جایگزینی خودروهای سوخت فسیلی با خودروهای برقی و هیبریدی به طور خلاصه بایستی اقدامات زیر صورت گیرد: - افزایش استفاده از خودروهای برقی و هیبریدی - افزایش موثر قیمت سوخت بطوریکه جز ملاک‌های مشتری در انتخاب خودرو محسوب شود - افزایش مالیات بر خودروهای پرمصرف - افزایش مالیات بر خودروهای با آلایندگی بالا - اعطای تسهیلات و یارانه به خودروهای هیبریدی و کم مصرف - نهایتا عدم شماره ‌گزاری خودروهای پرمصرف با انجام اقدامات فوق مصرف سوخت نه تنها جز ملاک‌های مشتری‌ها در انتخاب خودرو واقع شده بلکه اولویت اصلی آنها نیز محسوب شده و عملا مصرف سوخت کاهش می یابد. اما تا زمانی که ملاک‌های انتخاب خودرو تنها طراحی، شتاب، قدرت، ایمنی و قیمت اولیه باشد، وضع قوانین و استانداردها در زمینه کاهش مصرف سوخت بی‌نتیجه و ناکارامد بوده و تغییر چشمگیری در وضعیت کنونی ایجاد نخواهد شد. باقر کاظمی‌نسب - دانشجوی دکتری انرژی